Verduurzaming vrijstaande woning
Dit gezin woont alweer 25 jaar in het hartje van een dorp in de provincie Groningen. Één van de bewonder Gert bouwde de vrijstaande woning destijds helemaal zelf. Aan duurzame maatregelen dacht destijds niemand. Maar tijden veranderen. Ook Gert zag het ‘duurzame licht’ en tegenwoordig beschikt het huis over zonnecollectoren voor het warme water, pv panelen voor de elektriciteit en een warmtepomp voor de verwarming en koeling.
De woning staat in het hart van het dorp op een perceel van zo’n duizend vierkante meter. Gert woont hier samen met zijn echtgenote Hilly en zoon Harwin (19). ‘Ik werk tegenwoordig als senior accountmanager voor de Energiewacht. Vanuit die hoedanigheid adviseer ik mensen om duurzame maatregelen te nemen. Dan kun je zelf natuurlijk niet achterblijven. Toen ik een kwart eeuw geleden deze woning bouwde, bestond het woord duurzaamheid amper. Deze woning was dus allesbehalve duurzaam. Inmiddels is er veel veranderd en tegenwoordig heeft iedereen het over duurzaamheid.’
In 2005 werd Gert vanuit zijn werk voor het eerst geconfronteerd met het duurzame project micro-WKK. Een aantal woningen werd in een pilot voorzien van microwarmte-krachtkoppeling, ook wel HRe genoemd. Met als doel op deze manier warmte en elektriciteit op te wekken. ‘Dat project werd voortijdig beëindigd, maar smaakte voor mij wel naar meer. Vanaf dat moment ging het bij ons echt leven. Al moet ik er wel bij zeggen dat wij geen milieufreaks zijn en ik zelf ook niet technisch ben. Het is de combinatie van de duurzame gedachte en de financiële besparingen die het kan opleveren.’
Acht jaar geleden schafte het gezin twee zonnecollectoren aan, die werden gekoppeld aan een buffervat. Deze zorgen sindsdien voor het warme tapwater. ‘Met als reden energie te besparen. Een jaar later hebben we pv-panelen op het dak gelegd. Door de subsidiemogelijkheden was dat ook erg interessant. Het haalde meteen een hap van onze energierekening af. Op jaarbasis bedraagt de opbrengst van de zonnepanelen nu ongeveer 3.700 kWh. We nemen onze maatregelen stap voor stap. Na de zonnepanelen kwam de gedachte van de warmtepomp. Onze woning is al voorzien van vloerverwarming en dan is de stap naar een warmtepomp helemaal niet zo groot: 1 + 1 is namelijk 2. Daarbij wapperde de overheid makkelijk met subsidie, dus toen hebben we de knoop doorgehakt. We hebben in overleg met Vaillant gekozen voor een warmtepomp die de volledige woning verwarmt en koelt. Ook de hoge temperatuurradiatoren op de eerste verdieping. Of dat voldoende is? We gebruiken de verwarming boven amper. Met die gedachte zijn we tevreden. En mocht er in de toekomst toch een probleem ontstaan, dan schaffen we een infraroodpaneel aan. Die kun je als schilderij ophangen en zorgt voor genoeg extra warmte. Beneden werkt alles overigens perfect.’
Zoals gezegd is er (nog) niet voor een ‘all-electric’ oplossing gekozen. ‘Maar die opschaling is in de toekomst wel mogelijk. Op dit moment wordt het extra warme tapwater verzorgd door een Intergas cv-ketel die als geiser werkt. Waarom? Die Intergas-ketel hadden we pas een paar jaar. Maar in de toekomst kunnen we op de warmtepomp wel een uniTOWER buffervat aansluiten en dus de woning volledig laten draaien op de warmtepomp. Met die gedachte hebben we ook een aroTHERM warmtepomp gekozen met een vermogen van 8 kw. Eigenlijk voldeed hier 5 kw al, maar met het oog op de all-electric toekomst, kun je beter meteen de juiste voorwaarden creëren.’
Hoe de warmwatervoorziening op dit moment precies werkt? De twee zonnecollectoren zorgen het grootste deel van het jaar voor warm water. Maar als er ’s morgens drie mensen moeten douchen, is soms de geiser nodig als ondersteuning. Dan kan het buffervat voor het warme water het net niet aan.’
Alle recente maatregelen zijn door dit gezin bewust genomen. ‘De wereld verandert en in die transitie moeten we mee. En het is gewoon leuk. Wij hebben een slimme meter met daaraan gekoppeld een app waarop je dagelijks in combinatie met de slimme meter hier in huis je verbruik kunt monitoren.’
Gert pakt zijn smartphone erbij en tovert de app tevoorschijn. Daarnaast laat hij de cijfers zien van de eerste maanden dat de warmtepomp actief is. In de winter van 2016/2017 blijkt er meer elektriciteit te zijn verbruikt, maar veel minder gas. ‘Die elektriciteit is te verklaren. De warmtepomp zorgt daarvoor. De besparing van gas bedraagt honderden euro’s per maand. Zelfs met de meerkosten van elektra – die deels worden opgevangen door de zonnepanelen – besparen we maandelijks honderden euro’s.’
Een mooi moment om alle apparatuur te gaan bekijken tijdens een rondje door en om de woning. Buiten zien we de zonnepanelen en collectoren op het dak. De aroTHERM warmtepomp hangt aan de muur. ‘Een bewuste keuze. Daar hebben we er het minste last van. Je ziet ‘m amper en het geluid valt weg omdat we de pomp hoog hebben gehangen. Daarnaast zit de aroTHERM precies tegen de muur, waaraan de andere kant de apparatuur zit.’
Gevraagd naar de terugverdientijd, is Gert stellig. ‘Daar kijken we vaak allemaal naar, maar die is helemaal niet zo belangrijk. De levensduur van deze apparaten is veel langer dan tien jaar. Toch heb je de investering in minder dan die tijd terugverdiend. Daarbij merk je er meteen wat van in de portemonnee. De rekening wordt vanaf dag één fors lager. Ik kan het iedereen aanraden. Ik merk vanuit mijn vak als accountmanager vaak koudwatervrees bij klanten. Maar dat is niet nodig. Besparen is eenvoudig. En dat kan op alle fronten. Een warmtepomp is zo’n mogelijkheid. Maar led-lampen ook. Die zie je hier in huis dan ook overal.’