Zoek

Corporatiewoningen omgebouwd tot nul-op-de-meter

Het is een opvallend gezicht: vier prachtig gerenoveerde rijtjeswoningen stelen de show, terwijl pal daarnaast eenzelfde blok van vier woningen lijkt te smeken om dezelfde aanpak. Zover is het nog niet. De vier gerenoveerde woningen maken onderdeel uit van een bijzondere pilot, waarin de huizen niet alleen omgebouwd zijn tot nul-op-de-meter-woningen, maar ook aardbevingbestendig zijn gemaakt.

We zijn hier namelijk in de gemeente Slochteren. In het deel van Nederland waar de gaswinning zo nu en dan voor een schuddende aarde zorgt en schade aan woningen. Henk Meijer van Aalbers Installatietechniek in Nieuw Buinen was nauw betrokken bij het bijzondere project, dat in het najaar van 2016 werd opgeleverd.

“De woningen zijn van woningcorporatie Lefier”, vertelt Henk Meijer. “De woningen maken deel uit van totaal 1650 corporatiewoningen in het aardbevingsgebied die door verschillende bouwbedrijven worden versterkt en verduurzaamd.

De woningen zijn het resultaat van een bijzondere samenwerking waarin het Centrum voor Veilig Wonen (CVW) de coördinatie oppakte. Alle betrokken partijen – waaronder Lefier, aannemer Geveke en Aalbers Installatietechniek - gingen integraal met elkaar aan tafel om de mogelijkheden en kansen van het project te bespreken. Allereerst werd besloten de constructie van de woningen te versterken. “De gevel is met een stalen frame versterkt, waarin de wanden en vloeren aan elkaar gekoppeld werden. Omdat we toch met de wanden en vloeren aan de slag moesten, hebben we besloten deze volledig te isoleren. De nieuwe gevels bestaan naast een metalen constructie uit beton, isolatie en gevelbekleding met steenstrips.”

Aalbers Installatietechniek kreeg als uitdaging om passende installaties te implementeren. “We zijn zoals gezegd uitgegaan van de Trias Energetica. Dus eerst de schil aanpakken. Als je minder energie verbruikt, hoef je ook minder op te wekken. Verder hebben we als uitgangspunt genomen dat er geen fossiele brandstoffen meer worden gebruikt. Geen gas meer. Dat past niet in een energieneutrale wereld en in deze regio heeft gas sowieso een andere lading gekregen. Samen met Vaillant hebben we vervolgens gekeken welke installaties hier het beste zouden passen. We hebben gekozen voor een luchtwaterwarmtepomp, een WTW-ventilatiesysteem en een energie management systeem. Via het in eigen huis ontwikkelde webportal, kan het energieverbruik en prestaties van de woningen worden gemonitord en bewaakt.”

Samen met Vaillant viel de keuze op de compacte warmtepompboiler Vaillant uniTOWER VIH QW 190/1 E en de aroTHERM VWL 55/2 A warmtepomp. De uniTOWER warmtepompboiler - 190 liter - is geïnstalleerd als aanvulling op de aroTHERM voor een all electric oplossing. De high-efficiency pomp zorgt voor een laag energieverbruik en een grote kostenbesparing. “We zochten een geluidsstille oplossing. Die niet meer dan 30 db geluid zou maken ter hoogte van een openstaand slaapkamerraam. Uiteindelijk kwamen de Technisch Project Adviseurs van Vaillant op de uniTOWER uit. Die bestond nog helemaal niet in Nederland. Die hebben we vanuit het buitenland als een pilot naar hier gehaald. Het werkt volgens het omgekeerde koelkastprincipe. Een koelkast onttrekt energie uit de producten die er in staan en geeft deze af aan het rooster aan de achterkant van de koelkast. De luchtwaterwarmtepomp haalt warmte uit de lucht en geeft deze warmte af aan de radiatoren en de tapwaterboiler. Bijzonder is dat de bestaande radiatoren in de woningen eigenlijk niet geschikt zijn voor lage temperatuurverwarming. Maar door de schil van de woning te isoleren en het huis luchtdicht te maken, voldoen de bestaande radiatoren prima. Daarbij zorgt het WTW-ventilatiesysteem ervoor dat er frisse lucht in huis komt en dat de warme lucht niet wordt weggeblazen, maar wordt hergebruikt. Het mes snijdt aan meerdere kanten. “

Voor de stroomvoorziening liggen er op de daken van de woning zonnepanelen. Iedere woning heeft 26 pv-panelen gekregen. Daarmee wordt het volledige stroomverbruik gedekt.

De woningen zijn medio november 2016 voorzien van de nieuwe installatie. Sindsdien zijn er slechts kleine aanpassingen nodig geweest. “Het bijzondere van deze installatie is dat we heel weinig klachten krijgen. Alles werkt vrijwel probleemloos. Bijzonder zijn de verfijnde technieken, waarmee de uniTOWER is uitgerust. Daarnaast is de geluidsoverlast bij deze installatie vrijwel nihil. Ook dat is nieuw.”

De komende tijd wordt het systeem nauwkeurig gemonitord. “We willen weten hoe het functioneert in de praktijk. Daarvoor hebben we met Future Power 4 All een speciaal dashboard ontwikkeld, waarmee we op afstand de ventilatie en de warmtepomp in de gaten houden. Dat geldt ook voor het energieverbruik van de bewoners. Als ons bepaalde zaken opvallen, dan kunnen we via de coöperatie een energiecoach op de hoogte brengen, die vervolgens met de bewoner kijkt of het ‘gedrag’ wat kan worden aangepast. Een voorbeeld? Mensen zijn vaak gewend om raampjes open te zetten, maar met dit systeem moet je dat eigenlijk niet doen. Dat is ook niet nodig, omdat het ventilatiesysteem voor voldoende frisse lucht zorgt.”